Oranje papier

Lees alle columns van Jan Stoop op www.borneinbeeld.nl.

Jarenlang bewaarden de uitgevers J. Over & Zoon op zolder een stapel oranje papier. Die lag klaar voor het eerste nummer van de veertigste jaargang van de Bornsche Courant. Drie dagen na de bevrijding op zaterdag 7 april 1945 komt de courant uit, bevrijd ‘van zijn kluisters . In 1941 is de BC verboden. Verboden ‘in verband met het in de oogen van het Persgilde niet braaf genoeg zijnde’.

Ik schrijf er over in de Bevrijdingskrant. Eronder staat een stuk over Jan van den Toren, burgemeester in bezet Borne. Zijn dochter Christien schreef een boek over hem. Het is gedeeltelijk verteld vanuit Van den Torens eigen dagboek en deels gebaseerd op hoe Christien de bezettingstijd als kind heeft ervaren, tot en met de blijdschap van de bevrijding. Tussen de papieren die Van den Toren heeft bewaard vindt zijn dochter een opstel: De bevrijding door Stien van den Toren. Ze moest het op school schrijven. Ze kreeg er een 8 voor (voor schrijven een 5).

Uit dat opstel dit fragment:
Dinsdag 3 April was de Bevrijdingsdag van Borne. ‘s Avonds tegen 6 uur werd het schieten nog te erg en kropen we in de kelder. Mitrailleurs werden op de Bleek opgesteld, Duitsers kropen in de bosjes weg en gingen bij de mensen in huis bewapend met machine- en repeteergeweren. Om 8 uur sloeg het uur der verlossing. We zaten angstig en wel in de kelder en hoorden opeens een hard gejuich en geschreeuw. We vlogen op, maar dorsten nog niet naar buiten te gaan, daar er nog verscholen Duitsers waren. Door een geopend raam vroegen we aan de buren wat er aan de hand was. Ze deelden ons mede, dat de eerste tanks Borne binnenreden. Het gejuich was niet van de lucht. De vlaggen werden al uitgestoken, doch ‘Vrij Nederland’ zei dat ze weer moesten worden binnengehaald daar er nog “nesten van verzet” waren. Ieder was met Oranje getooid. Een goede 20 Duitsers waren in de Nes gevlucht, maar ze werden er wel uitgemitrailleerd. Zo had het uur van verlossing voor Borne geslagen………

Ik lees later in ‘Na de bevrijding De loodzware jaren 1945 – 1950’ van Ad van Liempt dat er in 1943 al zoveel verhalen waren die aankondigden dat die vervloekte oorlog ieder ogenblik afgelopen zou kunnen zijn. Vanaf juni 1944 (de geallieerde invasie) wist iedereen het zeker: misschien een maand, dan zou het gebeurd zijn.

Jan Stoop, 25-5-2022

Kijk hier voor meer verhalen uit Borne

Meer over cultuur uit Borne

Volg het nieuws uit Borne