Graafhuis: “Afgelasting Raad blamage voor democratische controle”

“De bal ligt nu bij burgemeester”

De ontwikkelingen volgen elkaar in hoog tempo op: een besluit van het college over het AZC, de raad die het college terugfluit, een afspraak dat er een informatiebijeenkomst voor de raad wordt georganiseerd, het afblazen van die bijeenkomst, een verzoek van VVD en D66 om er toch een raadsvergadering over in te plannen, het opdagen van slechts vijf raadsleden, waardoor de vergadering geen doorgang vond.

Volgt u het nog?

Wel, maar toch maar weer niet

Het begint op dinsdag 1 december, wanneer het presidium op verzoek van het college een datum prikt voor een informatiebijeenkomst over het toekomstige gebruik van het AZC-gebouw. Aanleiding was het felle interpellatiedebat van een dag eerder. Op maandagochtend 7 december annuleert het college deze bijeenkomst, in samenspraak met het presidium. Dit gebeurt “naar aanleiding van signalen die het college bereikten (onder andere vanuit de gemeenteraad)”, aldus de gemeente.

Eerst omwonenden, dan raad

De gemeente geeft aan dat het college er waarde aan hecht “[…] om eerst met de omwonenden in gesprek te gaan en de bij hen levende vragen te beantwoorden. Daarna gaat het college in overleg met de fractievoorzitters over het proces richting de gemeenteraad.”

D66 en VVD vragen om extra vergadering

Voor D66 en VVD kwam die beslissing onverwacht. VVD-fractievoorzitter Leo Graafhuis: “Wij waren verbaasd dat de bijeenkomst werd afgelast, we hebben geen idee waarom dat gebeurde. En het college heeft de plicht de raad te informeren.” De beide partijen vatten samen het idee op om op datzelfde tijdstip een extra raadsvergadering aan te vragen, waarin het college in kan gaan op alle vragen die in het debat van 30 november onbeantwoord zijn gebleven.

Coalitiepartijen steunen het college

Alle drie de coalitiepartijen scharen zich achter het standpunt van het college. GB90-fractievoorzitter Mike de Boer: “GB90 vindt het belangrijk dat de directe omgeving eerst inspraak heeft over deze kwestie”. Ook CDA-fractievoorzitter Bert Oude Lansink wil dat eerst met de buurt wordt overlegd: “Ga eerst in overleg, kom dan terug met een verhaal en neem dat mee in het overleg met de raad.” Borne-Nu heeft dezelfde mening: “Wij willen volledige informatie, inclusief de inbreng vanuit de omwonenden om tot een goede afweging te komen […].”

Voor Borne-fractievoorzitter Tom Verreussel vindt dat onzin: “Ze hadden de bewoners ook al maanden geleden kunnen vragen”. D66-fractievoorzitter Ernst Janssen noemt het de verkeerde volgorde. “Wethouder Kotteman heeft de omwonenden in het verleden tot drie keer toe onterecht beloofd dat er geen opvang zal komen. Hij zal dat nu nog een keer willen proberen. Daarom willen wij eerst met het college om tafel, voordat met de omwonenden wordt gepraat”, aldus de D66-er.

Zorgvuldigheid boven snelheid

Borne-Nu vindt de vergadering “een overbodige tussenstap”. Het CDA sluit zich daar bij aan: “We hebben van het college de toezegging gekregen dat alle openstaande vragen worden beantwoord. Zorgvuldigheid vinden wij veel belangrijker dan snelheid. Wij vinden het daarom een grote plus dat het presidium de afgesproken bijeenkomst heeft afgelast.” Ook GB90 vindt dat “een extra raadsvergadering op deze korte termijn op geen enkele wijze bijdraagt aan een oplossing voor deze kwestie”.

Janssen ziet dit helemaal niet als haast. “Het college belooft op korte termijn antwoord te geven, wil zelf de bijeenkomst op 8 december en gooit dan een paar dagen vooraf de hele boel op zijn kop, vanwege signalen waarvan ik niet weet welke dat zijn”. Ook Graafhuis en Verreussel zijn niet bekend met die signalen. Verreussel: “Het college is niet transparant om welke signalen het gaat.”

Te weinig raadsleden aanwezig

De coalitiepartijen komen dus niet opdagen bij de opnieuw ingelaste vergadering. De SP-fractie en die van GroenLinks/PvdA was dus ook niet aanwezig. En zo kan het gebeuren dat de unieke situatie ontstond dat er met drie VVD-ers, Ernst Janssen (D66) en Tom Verreussel (VoorBorne) slechts vijf raadsleden aanwezig waren. Te weinig om het zogenoemde quorum van meer dan de helft van het totaal aantal raadsleden te halen, waardoor de vergadering niet door kon gaan.

De afwezigheid van oppositiepartij GroenLinks/PvdA had geen principiële reden, maar kwam doordat bij de fractie het idee was ontstaan dat de vergadering niet doorging, omdat vooraf al bleek dat het quorum niet gehaald zou worden.

De SP sluit zich van de oppositiepartijen het meest aan bij de coalitie. De partij was ook geen voorstander van de informatiebijeenkomst en de extra raadsvergadering, omdat de overheersende mening in de raadsvergadering op 30 november was dat eerst draagvlak bij bewoners moest worden gecreëerd. Door nu als raad alweer bij elkaar te komen zou die mening doorkruisen.

“Bal ligt bij burgemeester”

Graafhuis heeft geen goed woord over voor de rol van de coalitiepartijen. “De coalitiepartijen hebben na het stevige debat van 30 november alles weer ingeslikt. Dit is een blamage voor democratische controle”. Hij verwijst naar de gemeentewet en het reglement van orde van de raad, waarin staat dat de burgemeester bij te weinig aanwezigen het onderwerp opnieuw op de agenda moet zetten en deze vergadering ook door kan gaan zonder het quorum van minimaal de helft aanwezige raadsleden. Graafhuis: “De bal ligt bij Jan Pierik, ik wacht af voor wanneer deze vergadering ingepland wordt.”

Andermaal coalitie versus oppositie

Het is weer opvallend dat de scheidslijn tussen voor en tegen de extra vergadering zo ongeveer weer kan worden getrokken over de lijn tussen oppositie en coalitie. Is de coalitie te lief voor zijn eigen wethouders? Worden er handen boven hoofden gehouden? Of legt de oppositie op elke korrel zout en is het te kritisch? Tussen de regels door luisterend en lettend op de toon en de bewoordingen die oppositie kiest lijkt dit laatste niet het geval.

Terugkomen op een beslissing, toegeven dat iets niet handig is gebeurt weinig, zeker in de politiek. Vanuit dat opzicht valt het misschien te prijzen dat college en presidium hun geplande bijeenkomst toch annuleren. Maar het is dan wel goed om aan alle betrokken partijen duidelijk uit te leggen waarom een beslissing wordt teruggedraaid. Het feit dat in ieder geval drie partijen geen enkel idee hebben over welke “signalen” het college het heeft is tekenend voor de houding van college richting oppositie.

Het lijkt er sterk op dat de bewuste signalen afkomstig zijn van de drie coalitiepartijen. Daarom zou het van meer politiek leiderschap getuigen als het college meer moeite zou doen om de oppositie erbij te betrekken. Dit om de schijn van vriendjespolitiek tegen te gaan en om de onrust en negatieve gevoel over het college bij de oppositiepartijen, die al tijden erg groot is, wat proberen weg te nemen.

Tekst: Hans Dekker
Een productie van RTV Borne