De Bornse Marianne Webster heeft in maart 2018 haar enig kind, haar 18-jarige zoon Mike, verloren aan de meningokokbacterie. Naar aanleiding van deze heftige gebeurtenis heeft ze haar leven radicaal omgegooid, onder andere door een tijd vrijwilliger te zijn in een hospice. In haar columns vertelt ze wat haar heeft geraakt of welke nieuwe inzichten ze heeft gekregen, na de dood van haar kind.
Moederschap, bestaat er iets mooiers? Voor mij in ieder geval niet. Als een trotse leeuwin wilde ik mijn kleine ukkepuk overal tegen beschermen en vol liefde en overgave ging ik de opvoeding van mijn zoon aan. Maar een kind opvoeden bleek toch lastiger dan ik van tevoren had gedacht. Want mijn hoofd en mijn hart spraken elkaar regelmatig tegen. Opvoeden is dus eigenlijk het maken van lastige keuzes, in het belang van je kind. Het is het bijbrengen van normen en waarden en zorgen dat je kind veilig en gelukkig is.
Maar hierin kun je ook doordraven, door een overbeschermende ouder te worden. Voor mijn gevoel worden kinderen de laatste jaren te veel beschermd tegen tegenslagen of teleurstellingen. Ouders proberen het leven van hun kinderen voortdurend aangenamer te maken door overal bovenop te zitten en alle eventuele obstakels voor hun kind uit de weg te ruimen. Kijk maar eens wat er nu speelt in Amerika, waar rijke beroemdheden goede universiteiten hebben omgekocht om hun kind daar te mogen laten studeren. Dat ouders zoveel mogelijk voor hun kind willen doen is aan de ene kant heel begrijpelijk, want we willen allemaal het beste voor ons kind, nietwaar? Maar hierdoor verliezen ze in mijn optiek wel hun belangrijkste taak als opvoeder uit het oog, namelijk ervoor zorgen dat hun kind opgroeit tot een zelfstandige volwassene, die weerbaar genoeg is om zich staande te kunnen houden in de achtbaan van het leven.
Ik denk dat de kinderen van die zogenoemde pretparkgeneratie het met zo’n bemoeizuchtige opvoeding in de toekomst alleen maar moeilijker gaan krijgen in plaats van makkelijker! Want het gevolg ervan is dat ze niet weten hoe ze met tegenslagen moeten dealen, als ze daar in hun volwassen leven toch ooit tegenaan gaan lopen. Dat is nu al te merken aan het groeiende aantal jongvolwassenen met angststoornissen of burn-outklachten. En je kunt het de jongeren zelf niet kwalijk nemen, want hoe kun je leren om te gaan met tegenslag, als je het nooit hebt meegemaakt?! Ik las ooit een mooie vergelijking: “Weerbaarheid kun je vergelijken met ons immuunsysteem; het wordt alleen maar sterker als het ook daadwerkelijk wordt getest”. Het kan dus voor een kind heel nuttig zijn als ze ook eens ‘nee’ te horen krijgen of als ze een keer falen in de dingen die ze doen. Zo komen ze erachter dat de wereld heus niet vergaat! Maar het lijkt haast wel of kinderen niet meer op hun bek mogen gaan.
Een kind hoeft dus echt niet altijd gelukkig te zijn, want geluk vind je juist door óók ongeluk te kennen. En het leven van een kind hoeft ook niet altijd “in balans” te zijn. ‘In balans zijn’ is sowieso één grote utopie, want niemand is altijd “in balans”. Zelfs een koorddanser ís niet in balans, die hóúdt zichzelf in balans. En daar zit een groot verschil tussen. Leren jezelf in balans te houden, door alle ups en downs heen, is dus een veel realistischer doel van de opvoeding. En af en toe op je bek gaan is ook helemaal niet erg, want van vallen en weer opstaan leer je ook heel veel! Omgaan met tegenslag, volharding en ga zo maar door!
En dan is er bij veel ouders ook nog de illusie dat (bijna) alles in het leven te beïnvloeden is. Je kunt je kind wel tegen van alles willen beschermen, maar het is en blijft wel een soort schijnveiligheid. Want je kind kan door jouw waarschuwingen nog zo voorzichtig fietsen, er hoeft maar een dronken gek door een rood stoplicht te rijden en je kind is er niet meer! Of de celdeling in een lichaam gaat opeens niet meer zoals het hoort, waardoor je kind kanker krijgt. Allemaal dingen waar je je kind niet tegen kan beschermen. Of zoals bij ons: Mike had alle mogelijke vaccinaties gehad, maar als de overheid je als ouder niet op de hoogte stelt van het feit dat er een allesvernietigende meningokokbacterie aan het oprukken is, dan sta je als onwetend ouder machteloos. Pas als het kalf verdronken is dempt men de put! Oftewel er moeten eerst genoeg kinderen sterven voor men er iets aan doet! Maar dat is voor ons en onze lotgenoten een heel hard gelag, want voor onze kinderen komt de ingevoerde inentingscampagne wel mooi te laat!! Dat door hun dood vele levens gered kunnen worden voelt slechts als een heel schrale troost!
Het leven is echt het grootste wonder dat er bestaat, maar tegelijkertijd is het lang niet altijd eerlijk of te begrijpen. En het is zeker niet in die mate te beïnvloeden zoals wij dat graag zouden zien. In de kleine lettertjes van het leven staat hier helaas niets over geschreven. Je komt er pas achter hoe kwetsbaar het leven is, als het te laat is. Dan zie je pas in dat alles van waarde weerloos is. Deze mooie zin is één van de bekendste dichtregels uit de Nederlandse literatuur (Lucebert) en geldt voor ons allemaal. Want we zijn allemaal weerloos als het noodlot ons treft! Dat wat ons dierbaar is, is kwetsbaar! Die twee zaken zijn onherroepelijk met elkaar verbonden, want kan je liefhebben zonder je kwetsbaar op te stellen? Je gezondheid, alle geliefden in je leven, je werk; dat zijn allemaal zaken van grote waarde voor een mens. Maar juist dat soort belangrijke zaken heb je lang niet altijd onder controle. Mijn man is hier een duidelijk voorbeeld van. Een aantal jaren geleden was hij gezond, een trotse papa en een hardwerkende ICT-er. Eerst verloor hij zijn gezondheid, even later hierdoor ook zijn baan en nu is hij sinds vorig jaar ook nog zijn enig kind, onze lieve Mike, kwijt. Alles volledig buiten zijn controle om. Als je het hebt over om moeten gaan met tegenslagen!!
Een belangrijke levensles voor mij is dat je je op tijd realiseert dat ook jij zomaar kunt verliezen wat je lief is. Wij zouden als mens daarom veel bewuster om moeten gaan met dit besef van onze vergankelijkheid. Want ook al is de gedachte misschien angstaanjagend, het besef dat het zo ineens afgelopen kan zijn maakt het leven ook zinvoller. Want door oog te hebben voor het weerloze, voor alles dat niet te beïnvloeden is, krijg je ook meer oog en waardering voor de dingen die voor jou van onschatbare waarde zijn. Waardoor je veel bewuster gaat leven, veel meer van de kleine (belangrijke) dingen gaat genieten en niet uitstelt tot morgen wat je vandaag had kunnen doen!